Kraj-obraz niepodległości. Życie codzienne u progu wolnej Polski

Pod redakcją Jadwigi Hoff, Izabeli Wodzińskiej

Kolbuszowa, 2019 rok

ISBN 978-83-955965-0-6

Okładka miękka
Liczba stron: 304

Publikacja poświęcona jest Galicji Zachodniej w dobie odzyskania przez Polskę niepodległości. Jej autorzy chcieli oderwać na chwilę wzrok od map, na których w tym czasie rysowały się nowe granice i przyjrzeć się chłopskim chatom, uliczkom małych miasteczek i ziemiańskim siedzibom, żeby opowiedzieć, jak wyglądało codzienne życie mieszkańców tej specyficznej części odradzającej się Polski. W tomie znalazły się artykuły pióra autorów reprezentujących różne ośrodki akademickie i muzealne poświęcone zróżnicowanej tematyce: od prasowych ogłoszeń po ludową poezję, od działalności społecznej i zbiorowych wysiłków lokalnych społeczności związanych z wyzwoleniem i odbudową kraju po indywidualną twórczość mieszkańców galicyjskiej prowincji.

Przedmiotem zainteresowań badawczych autorów są ludzie i ich postawy przyjmowane wobec zaistniałych przeobrażeń, kierujące nimi motywacje i uwarunkowania, a także rezultaty ich działań – duchowe i materialne. Tak sformułowane zagadnienia pozwoliły na opisanie interesującego krajobrazu kulturowego, będącego świadectwem kondycji społecznej, ale też jednym z warunkujących ją czynników. Jego nakreślenie wymagało interdyscyplinarnego podejścia i współpracy autorów reprezentujących różne dziedziny nauki: etnografię, językoznawstwo, literaturoznawstwo, historię oraz antropologię kulturową – pisze we wstępie Izabela Wodzińska.

Spis treści:

1. Izabela Wodzińska Wstęp

2. Elżbieta Dudek-Młynarska Jak nie na bandos, to do Ameryki! – kierunek emigracji zarobkowej Rzeszowiaków i Lasowiaków przełomu XIX/XX wieku. Przyczynek do badań etnograficznych

3. Monika Brytan, Aneta Kołodziejczyk, Olga Radziszewska Pierwsze buty – dziecko wiejskie w świecie biedy początku wieku XX. Na przykładzie materiału etnograficzno-językowego zebranego na terenie gminy Kolbuszowa (powiat kolbuszowski)

4. Barbara Żebrowska-Mazur Uleń mi się piszczałeczko, dam ci jutro dwa jajeczka – o istocie pewnego gatunku folkloru dziecięcego

5. Maria Kula Wesele wsi leżajskiej z przełomu XIX i XX wieku

6. Jolanta Dragan Motywy patriotyczne w repertuarze pieśniowym Lasowiaków i Rzeszowiaków

7. Janusz Radwański Ewolucja języka i obraz wojny w poezji Józefa Mączki

8. Andrzej Rybicki Opowieści z fotopamiętników. Obraz galicyjskiego miasta na początku XX wieku widziany okiem Tadeusza Rzący, Klementyny Zubrzyckiej i nieznanego fotografa z rodziny Pusłowskich

9. Anna Owczarska-Ożóg Próba przybliżenia obrazu życia mieszkańców wsi galicyjskiej w czasach I wojny światowej w oparciu o urzędowe obwieszczenia

10. Elżbieta Skromak Chłopska gwardia z Majdanu Zbydniowskiego – od idei założycielskiej do czasów niepodległości

11. Jacek Bardan Powiatowy Komitet Narodowy w Kolbuszowej

12. Monika Bober Społeczność Strzyżowa i powiatu strzyżowskiego w czasie walk o niepodległość i jej utrzymanie w latach 1914–1921

13. Krzysztof Haptaś Stan powiatu mieleckiego po okupacjach rosyjskich z lat 1914–1915 w świetle sprawozdania posła Andrzeja Kędziora

14. Łukasz Ożóg Upamiętnienie uczestników walk o niepodległość i granice II RP na ziemi sokołowskiej (w dawnym powiecie kolbuszowskim)

15. Robert Lipelt Żydowska społeczność Sanoka na przełomie XIX i XX wieku

16. Arkadiusz S. Więch Wystąpienia antyżydowskie na terenie prowincji galicyjskiej u progu odzyskania przez Polskę niepodległości

17. Sławomir Wnęk Rzeszowianie jako uchodźcy wojenni na terenie monarchii habsburskiej jesienią 1914 roku. Liczba, rozmieszczenie i struktura społeczna